maturaprzecieki

boniek007

Grupy, więzi i stosunki społeczne.

1.Grupy społeczne.
Grupa społeczna to zbiór ludzi powiązanych systemem więzi społecznych lub stosunków społecznych.
Dwuznaczność definicji grupy społecznej:
- w sensie statystycznym – zbiór jednostek wyróżnionych ze względu na specyficzną cechę
lub zespół cech
- w sensie socjologicznym – definicja wprowadza dodatkowe kryterium, które odnosi się do
relacji, jakie łączą ludzi wchodzących w skład danego zbioru.

Rodzaje cech:
- ilościowe – wyrażają stopień występowania określonej właściwości
- jakościowe – stanowią podstawę podziału ludzi na odrębne grupy:
▪ tych, którzy mają te cechy
▪ tych, którzy nie mają tych cech.

2.Więź społeczna i jej rodzaje.
Więź społeczna jest splotem czterech podstawowych rodzajów więzi:
- poznawczej – obejmuje wzajemne poznanie się partnerów
(partnerzy więzi znają się – nie znają)
- emocjonalnej – dotyczy relacji między osobami na płaszczyźnie uczuciowej
(sympatia – niechęć)
- wartościującej – odnosi się do płaszczyzny aksjologicznej
(pozytywna – negatywna ocena partnera)
- partycypacyjnej – przejawia się w sferze współdziałania między jej uczestnikami
(współdziałanie – brak współdziałania między osobami).

Więź między osobnikami może mieć charakter:
- symetryczny – oparty na zasadzie wzajemności reakcji emocjonalnych czy sądów
wartościujących
- asymetryczny – pozbawiony tego typu wzajemności.

Podział więzi ze względu na zakres:
- częściowa – dotyczy wybranych tylko stron osobowości jej partnerów
- całościową – obejmuje wszystkie sfery ich życia.

Wyróżnia się także więzi:
- nieformalne – ukształtowane spontanicznie pod wpływem impulsów emocjonalnych
i woli jednostek
- formalne – określane przez różnego rodzaju normy prawne lub moralne.

Socjometria – dyscyplina zajmująca się badaniem więzi społecznych. Jej wynikiem są socjogramy obrazujące układ więzi w grupach między jej członkami.

3.Stosunki społeczne i ich rodzaje.
Stosunki społeczne:
- relacje między jednostkami i grupami, które powstają na podłożu obiektywnym – spraw,
zobowiązań interesów
- mają charakter pośredni i urzeczowiony – ludzi wchodzą w stosunki między sobą poprzez
rzeczy i interesy.

Dziedziny stosunków społecznych:
- stosunki ekonomiczne:
▪ stosunki własnościowe – mają charakter zależności jednostronnych, wynikających
z przywileju posiadania środków produkcji; władanie tymi środkami pozwala ich
właścicielom stosować przymus ekonomiczny wobec tych, którzy nie posiadają takich
środków
▪ stosunki społecznego podziału pracy – mają charakter zależności dwustronnych;
występują między grupami równorzędnymi, wzajemnie sobie potrzebnymi, i polegają na
ich współdziałaniu, które zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego społeczeństwa
▪ stosunki podziału dóbr (dystrybucji) – mają charakter zależności jednostronnych,
ponieważ uprzywilejowanie jednych w podziale dochodu społecznego może być
osiągnięte wyłącznie w wyniku upośledzenia innych
- stosunki polityczne – przywilej rządzących narzucania swej woli rządzonym; mają
charakter zależności jednostronnych
- stosunki kulturowe – przejawiają się w formie:
▪ dystansów kulturowych między grupami i hierarchii kultur tych grup
▪ zależności między nosicielami kultury ludowej i kultury artystycznej, uczestnikami
kultury masowej i kultury elitarnej, a także twórcami i odbiorcami kultury.

4.Klasyfikacja grup społecznych.

A. Grupy małe i duże:
Grupy małe: (np. rodzina)
- liczą od kilku do kilkudziesięciu osób
- mają prostą strukturę wewnętrzną
- opierają się na bezpośrednich kontaktach i więzi osobistej ich członków.
Grupy duże: (np. naród)
- skupiają większą liczbę ludzi
- mają złożoną strukturę – składają się z różnych podgrup
- przeważają w nich stosunki o charakterze pośrednim i bezosobowym.

B. Grupy pierwotne i wtórne.
Grupa pierwotna – zbiorowość, której członkiem jest jednostka od urodzenia.
Grupa wtórna:
- zbiorowość, do której jednostki należą w wyniku własnego wyboru
- dominują w niej stosunki o charakterze bezosobowym i urzeczowionym.

C. Grupy formalne i nieformalne.
Grupy formalne to organizacje i instytucje, które mają prawnie określoną zarówno strukturę organizacyjną, jak i zarys oraz charakter działalności – statuty założycielskie i regulaminy wyznaczające cele i sposoby osiągania tych celów (np. wojsko).
Grupy nieformalne: (np. koło zainteresowań)
- działają na zasadach nieuregulowanych przepisami prawnymi
- ich członkowie odgrywają w nich swoje role w sposób intuicyjny i żywiołowy, wynikający
z ich indywidualnych zainteresowań i cech osobowości
- więzi między członkami tych grup kształtują się i utrwalają na zasadzie nawyku i zwyczaju.

D. Grupy w sobie i grupy dla siebie.
Grupy w sobie:
- są zbiorami ludzi, którzy posiadają tę samą cechę lub cechy
- przynależność ma charakter statystyczny
- zbiorowości te nie mają wykrystalizowanej świadomości grupowej.
Grupy dla siebie są zbiorami ludzi, którzy posiadają taką samą cechę lub cechy i mają wykrystalizowaną świadomość grupową (np. zbiorowości etniczno-kulturowe).

E. Grupy celowe i autoteliczne:
Grupy celowe opierają swoje funkcjonowanie na działaniu, które służy realizacji zadań i osiąganiu celów zewnętrznych wobec tego działania (np. szkoły). Ich działalność ma charakter instrumentalny.
Grupy autoteliczne:
- ich działalność jest celem samym w sobie
- nie mają charakteru instrumentalnego, lecz samocelowy, czyli autoteliczny
(np. kręgi hobbistyczne, wyzwalające potencjał spontanicznej aktywności ludzkiej).