maturaprzecieki

boniek007

Sejm jest od końca XV w. najwyższym organem ustawodawczym w Polsce.
Obecnie Sejm stanowi niższą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym. Kadencje Sejmu są 4-letnie. Zaczynają się w dniu pierwszego posiedzenia nowowybranego Sejmu i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.
Budynek Sejmu i inne gmachy parlamentu usytuowane są nad skarpą wiślaną w rejonie ulic Wiejskiej, Górnośląskiej i Maszyńskiego w Warszawie. Najważniejszymi pomieszczeniami w Sejmie są Sala Posiedzeń i Sala Kolumnowa.
Obecny Sejm obraduje ciągle, jego obrady są jawne (m.in. transmitowane przez Radio Parlament i TVP 3). Do pomocy w jego działaniu powołana jest Kancelaria Sejmu.
Historia Sejmu
Nazwa "Sejm" oznacza w języku staropolskim zjazd ludności. Ukształtowanie Sejmu poprzedzały zjazdy dzielnicowe i prowincjonalne.
Historia Sejmu sięga 1493 r. kiedy król zwołał tzn. Sejm Walny (Wielki) czyli zjazd ogólnokrajowy. W okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej Sejm był przedstawicielem wyłącznie stanu szlacheckiego. Był on jednym z najważniejszych przywilejów szlacheckich, co miało swój wyraz w konstytucji Nihil novi z 1505 r., w której zapisano, że król nie może stanowić żadnych praw bez zgody posłów i senatorów.
Trzy stany reprezentowane w Sejmie to: posłowie, senatorowie i król. Początkowo prawo głosu mieli na nich król i senatorowie, szlachta jedynie przysłuchiwała się obradom i wyrażała aprobatę lub sprzeciw. Ustawy wówczas nazywano konstytucjami.
W kompetencjach Sejmu było: uchwalanie konstytucji (ustaw) w sprawach wydatków i dochodów państwa, wielkości podatków, liczebności wojska oraz podejmowanie decyzji o wojnie, przymierzach politycznych i sojuszach wojskowych. Sejm był zwoływany przez króla, a w okresie bezkrólewia (interregnum) przez prymasa.
Sejmy były:
• zwyczajne, które zbierały się co 2 lata na okres 6 tygodni;
• nadzwyczajne, które mogły być zwołane w dowolnym terminie na okres 2 tygodni.
Odbywały się początkowo w Piotrkowie, a od unii polsko-litewskiej (1569) w Warszawie na przemian (co trzeci raz) z Grodnem.
W XVII w. Rzeczpospolita przeżywała kryzys. Jednym z jego objawów, choć na pewno nie główną przyczyną, było częste zrywanie sejmu za pomocą liberum veto.
Próby naprawy kryzysu podjął się Sejm Wielki z 1791 r., który uchwalił Konstytucję 3 Maja. Próba nie powiodła się, a wręcz przeciwnie – zakończyła się ostatecznym upadkiem Rzeczypospolitej.
W XIX w. pewną rolę odegrały Sejmy Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz Sejm Krajowy w Galicji.
W okresie międzywojennym po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zwołano jednoizbowy Sejm Ustawodawczy, którego zadaniem było uchwalenie tzw. Małej Konstytucji, która wprowadziła ustrój republikański i system rządów parlamentarnych.
Konstytucja marcowa z 1921 r. umocniła rolę Sejmu czyniąc z niego (obok Senatu) centralny organ w państwie (tzw. sejmokracja).
Po zamachu majowym i zmianach w konstytucji kwietniowej rola parlamentu zmalała i został on oddany w zwierzchnictwo Prezydenta.
Po II wojnie światowej – parlament jednoizbowy, o roli fasadowej wobec rządzącej PZPR.
W czerwcu 1989 odbyły się wybory do dwuizbowego Sejmu kontraktowego. Porozumienia Okrągłego Stołu zapewniły automatycznie większość kandydatom PZPR i jej koalicjantom (tylko wybory do Senatu nie miały tych ograniczeń). Następne wybory w latach 1991 i 1993 przeprowadzono już na podstawie demokratycznych ordynacji. Zgodnie z art. 95 Konstytucji, Sejm i Senat są organami państwa w zakresie władzy ustawodawczej
Organy Sejmu
• Marszałek Sejmu
• Prezydium Sejmu
• Konwent Seniorów
• oraz komisje sejmowe
Funkcje i uprawnienia Sejmu
Funkcja ustrojodawcza i ustawodawcza
• ustanawianie ustroju państwa,
• stanowienie prawa przez uchwalanie ustaw oraz ogłaszanie uchwał, w tym budżetowi państwa,
• określanie podstawowych kierunków działalności państwa.
Funkcja kreacyjna
• powoływanie na stanowiska i zatwierdzanie składu rządu,
• w szczególnym wypadku – prawo do samodzielnego powołania rządu (w przypadku uchwalenia wotum nieufności),
• wybór i powoływanie na stanowiska:
o zastępcy przewodniczącego i członków Trybunału Stanu,
o sędziów Trybunału Konstytucyjnego,
o członków Krajowej Rady Sądownictwa (spośród posłów),
o członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Rady Polityki Pieniężnej,
o Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka,
o prezesów Najwyższej Izby Kontroli, Narodowego Banku Polskiego,
o Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
o prezesa i członków kolegium Instytutu Pamięci Narodowej,
• powoływanie osób na niektóre inne stanowiska państwowe przez Marszałka Sejmu w porozumieniu z odpowiednimi organami (zobacz: Marszałek Sejmu).
Funkcja kontrolna
• wotum nieufności wobec rządu lub konkretnego ministra,
• absolutorium budżetowe,
• zapytania i interpelacje skierowane do członków rządu, prezesa NIK lub NBP (osoby, do których skierowane są zapytania i interpelacje mają 21 dni na odpowiedź).

Senat Rzeczypospolitej Polskiej jest organem ustawodawczym, izbą wyższą polskiego parlamentu. Składa on się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią.
Organy senatu
• Marszałek Senatu
• Prezydium Senatu
• Konwent Seniorów
• Komisje Senatu
Historia Senatu
Senat wywodzi się z Rady Królewskiej. W pierwszej Rzeczpospolitej, od schyłku XV wieku był izbą Sejmu polskiego, która pochodziła z nominacji królewskiej, a nie była wybierana. W drugiej Rzeczpospolitej, od roku 1922, senatorowie byli wybierani przez obywateli - w sumie pięć razy aż do wybuchu wojny w 1939 r.
Senat spełniał rolę izby uchwalającej projekty ustaw uchwalonych wcześniej przez izbę niższą - Izbę Poselską i później Sejm.
W PRL-u, po drugiej wojnie światowej, instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum, które zostało najprawdopodobniej sfałszowane. Przez ponad 50 lat Sejm był jedyną izbą polskiego parlamentu aż do wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 r. Wybrano wówczas Senat I kadencji, głosowanie zakończyło się ogromnym sukcesem "Solidarności", udało jej się wprowadzić aż 99 przedstawicieli do izby wyższej. Senat powstał na bazie umów okrągłostołowych, ustalono, iż każde województwo wybierać będzie po 2 senatorów (oprócz warszawskiego i katowickiego, które wybierały po 3).
Po przywróceniu Senatu w 1989 roku, miejscem jego posiedzeń do maja 1991 roku była Sala Kolumnowa w Sejmie. Aktualnie posiedzenia odbywają się w Sali Obrad w budynku Senatu, mieszczącym się w kompleksie parlamentarnym tuż obok budynku Sejmu.