maturaprzecieki

basel

Upadek Napoleona
W styczniu 1813 r. armia carska wkroczyła na tereny Księstwa Warszawskiego, ale to nie oznaczało jeszcze klęski Napoleona. Część generałów rosyjskich z Kutuzowem na czele była przeciwna dalszemu prowadzeniu wojny. Armia rosyjska była armią wyczerpaną, a fakt wyparcia Napoleona z terenów rosyjskich dawał szanse zawarcia korzystnego pokoju. Natomiast Aleksander I uwierzył w swoją nadzwyczajną misję - misję zbawiciela Europy. Dlatego Aleksander I nie popierał stanowiska swoich generałów, chciał kontynuować wojnę. 28.02.1813 r. Fryderyk Wilhelm III król pruski zawarł z Rosją sojusz, a 16.03.wypowiedział wojnę Napoleonowi. W Prusach ogłoszono pobór do wojska. Mobilizacja objęła wszystkich mężczyzn pomiędzy 15 a 60 rokiem życia. Dlatego w ciągu kilku miesięcy Prusy wystawiły armię liczącą 280 tys. ludzi. Dowództwo nad połączonymi armiami Rosji i Prus po śmierci Kutuzowa objął dość nieudolny marszałek rosyjski Wittgenstein. Wojska francuskie zostały wyparte poza Łabę, ale w kwietniu 1813 r. nad Łabą zjawił się z nowymi siłami Napoleon. 2 maja doszło do bitwy, w której Napoleon pokonał wroga pod Lutzen, natomiast 20 maja rozbił także armię rosyjsko-pruską pod Budziszynem. W takiej sytuacji 4 czerwca podpisano zawieszenie broni. Po stronie Napoleona opowiedziała się Austria, której nie odpowiadał wzrost potęgi rosyjskiej i pruskiej. Kanclerz Metternich chciał jednak nakłonić Napoleona, by ten przywrócił równowagę sił w Europie. Zaczął domagać się od Napoleona przywrócenia granic z 1792 r. Domagał się także likwidacji Księstwa Warszawskiego. Rokowania zakończyły się niepowodzeniem, a Metternich obawiając się klęski Napoleona oraz ukarania Austrii przez Prusy i Rosję podjął rokowania z Rosją i Wielką Brytanią. 27 czerwca 1813 r. Austria przystąpiła do sojuszu z Rosją, natomiast wobec Napoleona zaczęto wysuwać z Wiednia coraz to surowsze żądania, domagając się poważniejszych ustępstw. W skład koalicji antyfrancuskiej weszły ponadto Szwecja, Wielka Brytania. Była to tzw. szósta koalicja, z którą Napoleon musiał walczyć. Armia koalicyjna liczyła blisko pół miliona ludzi, natomiast Napoleon dysponował armią dwukrotnie mniejszą. Część oddziałów, zwłaszcza oddziały niemieckie, znajdowały się w armii Napoleona z przymusu. W sierpniu, wrześniu armia francuska ponosiła klęski. W październiku wystąpiła ze Związku Reńskiego Bawaria. W dniach od 16 do 19 października doszło do bitwy pod Lipskiem. Była to tzw. bitwa narodów. Ta bitwa zadecydowała o upadku potęgi napoleońskiej. W czasie bitwy cała armia saska przeszła na stronę koalicji. W bitwie brały udział oddziały polskie pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego, który został marszałkiem Francji, walczył także po stronie Napoleona gen. Dąbrowski. Ostatnim zadaniem jakie powierzono księciu była osłona odwrotu, w czasie wypełnienia tego zadania książę Józef został ranny, a następnie utonął. Napoleon poniósł klęskę, musiał zarządzić odwrót. Ponadto w armii francuskiej wybuchła epidemia tyfusu. Armia liczyła już tylko 40 tys. ludzi. Wojska hiszpańskie rozbiły armię francuską pod Vitorią. Hiszpanie walczyli w koalicji z Wielką Brytanią. 7 października armia hiszpańska i angielska wkroczyły do Francji. Napoleon stracił Hiszpanię, Holandię, Włochy. We Francji dostrzegano bezcelowość dalszej wojny. Do głosu doszli monarchiści, którzy nawoływali do wspierania obcych wojsk, przeciwko Napoleonowi wypowiedziała się także burżuazja francuska. 31 marca 1814 r. skapitulował Paryż. 2 kwietnia senat francuski pod wpływem Talleyranta ogłosił detronizację Napoleona. 4 kwietnia pod Paryżem znalazł się sam Napoleon. Kiedy dowiedział się o kapitulacji stolicy, postanowił abdykować na rzecz syna. Car Aleksander I był gotów się na to zgodzić, natomiast Talleyrand doprowadził do abdykacji bezwarunkowej. 6 kwietnia Napoleon złożył abdykację bezwarunkową, a senat ogłosił królem Francuzów Ludwika XVIII, brata Ludwika XVI. 11 kwietnia Aleksander I wbrew woli Austrii, Prus przeforsował ugodę z Napoleonem. Na mocy tej ugody Napoleon zachował tytuł cesarza. W posiadanie otrzymał dożywotnio wyspę Elbę, otrzymał pensję w wysokości 2 mln franków rocznie, i mógł zatrzymać przy sobie 400 ludzi ze swojej gwardii. W ten sposób czas Napoleona wydawał się skończony. 30 maja koalicjanci podpisali pokój z Francją. Na mocy tego pokoju Francja wracała do swoich granic z 1792 r. Wszystkie inne sprawy państw europejskich miał uregulować kongres wszystkich państw, które brały udział w wojnie. Talleyrand próbował sobie przypisać zasługę, że Francja wyszła z wojny obronną ręką. Rzeczywistość była nieco inna. Sprzymierzeni obawiali się narzucić Francji zbyt surowych warunków, bo to utrudniłoby rządy Burbonom, groziłoby kolejną rewolucją we Francji. Kongres narodów europejskich miał się odbyć w terminie do dwóch miesięcy od 30 maja. Przedstawiciele państw zaproszonych zaczęli przybywać do Wiednia dopiero we wrześniu. 25 września przybyli uroczyście Aleksander I i Fryderyk Wilhelm III. Prusy, Austria i Rosja uważały, że nie ma równości pomiędzy państwami biorącymi udział w Kongresie, że decyzje powinni podejmować przedstawiciele 4 mocarstw zwycięskich, a inne państwa które zostały zaproszone musiały się z tymi decyzjami zgodzić. Później do grona decydentów dołączono jeszcze Hiszpanię i Francję. W niektórych sprawach ścisłe grono zostało rozszerzone o Portugalię i Szwecję. Nigdy jednak nie zebrały się na forum wszystkie państwa biorące udział w kongresie. Nigdy też kongres nie został oficjalnie otwarty ani zamknięty. Faktycznie był to kongres 5 mocarstw, ponieważ głos Hiszpanii faktycznie się nie liczył. Tymczasem 1 marca 1815 r, Napoleon z oddziałem swojej gwardii wylądował na wybrzeżu francuskim i rozpoczął marsz na Paryż. Wojsko zaczęło przechodzić na jego stronę. Marszałek Ney, który został wysłany na czele oddziałów francuskich, aby pokonać Napoleona także przeszedł na jego stronę i został głównym wodzem. Od samego początku było jasne, że tron Napoleon może odzyskać tylko przy pomocy armii i tylko przy pomocy armii ten tron może utrzymać. Europa nie mogła zgodzić się na powrót Napoleona. Armia koalicyjna nie została jeszcze rozwiązana, generał Wellington bardzo szybko zgromadził 100 tysięczną armię w Belgii, Prusy wystawiły armię liczącą 150 tys. ludzi., Austria 100 tysięczną armię, a Rosja wystawiła armię liczącą ponad 220 tys. Armia Napoleona liczyła tylko 270 tys., połowa tej armii musiała ponadto pilnować granic. 18 czerwca 1815 r. doszło do bitwy pod Waterloo, która zakończyła się klęską Napoleona. Tym razem Napoleon został zesłany na wyspę św. Heleny, zmarł 5 maja 1821 r. na raka żołądka. Były różnego rodzaju wersje, że go próbowano otruć, że go otruto arszenikiem. Przeprowadzona ekshumacja nie potwierdziła tej wersji. Według aktualnych badań powrócono do idei otrucia.