maturaprzecieki

boniek007

Trybunał Konstytucyjny to organ sądownictwa konstytucyjnego w Polsce, znany także ustrojom innych państw. Jego głównym zadaniem jest kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu z normami prawnymi wyższego rzędu, a głównie z Konstytucją (tzw. "sąd nad prawem").
Historia
W Polsce Trybunał Konstytucyjny ustanowiono nowelą konstytucyjną z 1982 r., a powołano do życia ustawą z 29 kwietnia 1985 r. Jego pozycja i kompetencje były ograniczone. Tylko niektóre orzeczenia Trybunału były ostateczne: orzeczenia o niekonstytucyjności ustawy mogły zostać odrzucone uchwałą Sejmu podjętą większością 2/3 głosów. Dalej idące zmiany stały się możliwe dopiero po 1989 roku. Pomimo wspomnianych ograniczeń Trybunałowi udało się wypracować niezależność, dzięki której jego orzecznictwo zdefiniował na nowo ustrój Polski przełomu lat 90-tych łatając szereg luk w legislacji (głównie w obszarach podstawowych zasad ustroju jak: zasada demokratycznego państwa prawa, zasada równości obywateli wobec prawa, wzajemnych relacji organów państwowych).
Rozwiązania wzmacniające pozycję Trybunału wprowadziła Konstytucja RP 1997 r. oraz ustawa z 1 sierpnia 1997 r. roku o Trybunale Konstytucyjnym.
Pozycja ustrojowa
Trybunał Konstytucyjny jest odrębnym od sądów, samodzielnym organem konstytucyjnym państwa. Składa się z 15 sędziów, z których każdy jest wybierany przez Sejm na 9-letnią kadencję. Niezawisłość Trybunału zapewnia przede wszystkim zakaz wybierania sędziego na kolejną kadencję oraz nieusuwalność ze stanowiska w trakcie kadencji. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału mianuje Prezydent RP spośród dwóch kandydatów przedstawionych na każde z tych stanowisk przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału.
Trybunał uchwala regulamin określający wewnętrzny tok postępowania oraz uchwala statut określający wewnętrzną organizację Biura Trybunału.
Nie wszystkie orzeczenia są wydawane w pełnym składzie. Trybunał najczęściej działa w mniejszych składach, według ściśle określonych reguł zależnych np. od rodzaju rozstrzygnięcia.
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są, od 1997 r., ostateczne. Wchodzą one w życie w z dniem ogłoszenia, chyba że Trybunał w orzeczeniu rozstrzygnie inaczej.
Kompetencje Trybunału
Zakres działania Trybunału określa Konstytucja. Do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego należy:
• badanie zgodności ustaw i ratyfikowanych umów międzynarodowych z Konstytucją ( w tym wypadku z konstytucją 1997 roku)
• badanie zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi
• badanie zgodności umów międzynarodowych z ustawami, jeżeli ich wprowadzenie wymaga uchwalenia odpowiedniej ustawy
• rozpatrywanie skarg konstytucyjnych
• rozstrzyganie sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa
• orzekanie o zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych
• uznawanie przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej
• rozpatrywanie pytań prawnych skierowanych przez sądy (art. 193 Konstytucji).
Kontrola norm
Podstawowym zadaniem Trybunału jest kontrola normatywnych aktów prawnych: ustaw, umów międzynarodowych oraz innych przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe.
Kontrolę norm dzieli się na kontrolę prewencyjną (określaną też kontrolą a priori) i kontrolę następczą (kontrola a posteriori). Pierwsza, wprowadzona w 1989 roku, ogranicza się do kontroli na podstawie wniosku Prezydenta RP i może się odnosić tylko do ustaw już uchwalonych przez Sejm i Senat i przedstawionych Prezydentowi do podpisu oraz do umów międzynarodowych przedstawionych Prezydentowi do ratyfikacji.
Większe znaczenie ma kontrola następcza. Konstytucyjność aktu normatywnego może zakwestionować niemal każdy organ konstytucyjny państwa - jest to tzw. inicjatywa powszechna. Inicjatywa szczególna pozwala na kwestionowanie tylko takich aktów normatywnych, których treść dotyczy zakresu działania wnioskodawcy. W tym przypadku wnioskodawcą może być określona liczba podmiotów: np. organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, ogólnokrajowe organy związków zawodowych czy Krajowa Rada Sądownictwa. Kontrola normy prawnej może też być zainicjowana skargą konstytucyjną.
Istnieje też możliwość formułowania tzw. pytań prawnych (jest to tzw. inicjatywa konkretna w odróżnieniu od inicjatywy abstrakcyjnej). Z wnioskiem o rozstrzygnięcie kwestii, czy dany przepis prawny jest zgodny z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawami, może zwrócić się każdy sąd jeżeli zależy od tego rozstrzygnięcie konkretnej sprawy toczącej się przed tym sądem.
Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym przewiduje w art. 42 trzy kryteria kontroli. Są to:
• treściowa zgodność kontrolowanego aktu normatywnego (jego przepisów) z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami
• badanie dochowania trybu wymaganego przepisami prawa dla wydania kontrolowanego aktu normatywnego
• ustalenie, czy organ, który wydał akt normatywny, ma kompetencję do jego wydania (np. istnienie podstawy prawnej wydania aktu podustawowego)

Skład
Prezesi
• Alfons Klafkowski (1985 - 1989)
• Mieczysław Tyczka (1989 - 1993, zrezygnował)
• Andrzej Zoll (1993 - 1997)
• Marek Safjan (od 1997)

Wiceprezesi
• Leonard Łukaszuk (1985 - 1993)
• Janusz Trzciński (1993 - 2001)
• Antoni Mączyński (od 2001)
Sędziowie
• Kazimierz Buchała (1985 - 1989)
• Natalia Gajl (1985 - 1989)
• Adam Józefowicz (1985 - 1989)
• Andrzej Kabat (1985 - 1989)
• Alfons Klafkowski (1985 - 1989)
• Stanisław Pawela (1985 - 1989)
• Czesław Bakalarski (1985 - 1993)
• Kazimierz Działocha (1985 - 1993)
• Henryk de Fiumel (1985 - 1986, zmarł)
• Henryk Groszyk (1985 - 1993)
• Leonard Łukaszuk (1985 - 1993)
• Remigiusz Orzechowski (1985 - 1993)
• Maria Łabor-Soroka (1986 - 1993, wybrana na miejsce sędziego Henryka de Fiumel)
• Tomasz Dybowski (1989 - 1997)
• Antoni Filcek (1989 - 1992, zrezygnował)
• Wojciech Łączkowski (1989 - 1997)
• Mieczysław Tyczka (1989 - 1994, zrezygnował)
• Janina Zakrzewska (1989 - 1995, zmarła)
• Andrzej Zoll (1989 - 1997)
• Zdzisław Czeszejko-Sochacki (1993 - 2001)
• Lech Garlicki (1993 - 2001)
• Stefan Jaworski (1993 - 2001)
• Ferdynand Rymarz (1993 - 2001)
• Wojciech Sokolewicz (1993 - 1999, zrezygnował)
• Janusz Trzciński (1993 - 2001)
• Błażej Wierzbowski (1993 - 1998, zrezygnował)
• Krzysztof Kolasiński (1994-2002)
• Jadwiga Skórzewska-Łosiak (1995 - 2003)
• Teresa Dębowska-Romanowska (od 1997)
• Wiesław Johann (od 1997)
• Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska (od 1997)
• Andrzej Mączyński (od 1997)
• Marek Safjan (od 1997)
• Marian Zdyb (od 1997)
• Jerzy Ciemniewski (od 1998)
• Jerzy Stępień (od 1999)
• Marian Grzybowski (od 2001)
• Marek Mazurkiewicz (od 2001)
• Janusz Niemcewicz (od 2001)
• Mirosław Wyrzykowski (od 2001)
• Bohdan Zdziennicki (od 2001)
• Ewa Łętowska (od 2002)
• Adam Jamróz (od 2003)

Motard · Wysłany: Śro 4:13, 21 Mar 2007 Temat postu:

Britney Spears Spreading Outdoors!
[link widoczny dla zalogowanych]